Mga Sinaunang Tao At Kasaysayan Ng Daigdig
Heograpiya ng Daigdig
Malaki ang bahaging ginampanan ng heograpiya mula pa noong sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan.
Nagmula ang salitang heograpiya sa wikang Griyego na geo o daigidig at graphia o paglalarawan. Samakatuwid, ang heograpiya ay tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral ng katangiang pisikal ng daigdig.
Limang Tema ng Heograpiya:
Nagmula ang salitang heograpiya sa wikang Griyego na geo o daigidig at graphia o paglalarawan. Samakatuwid, ang heograpiya ay tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral ng katangiang pisikal ng daigdig.
Limang Tema ng Heograpiya:
- Lokasyon: tumutukoy sa kinaroroonan ng mga lugar sa daigdig. May dalawang pamamaraan sa pagtukoy ng lokasyon. Una, ang Lokasyong Absolute na gamit ang mga imahinasyong guhit tulad ng latitude line at longitude line na bumubuo sa grid. At ang Relatibong Lokasyon na ang batayan ay mga lugar at bagay na nasa paligid nito.
- Lugar: tumutukoy sa mga katangiang natatangi sa isang pook. May dalawang pamamaraan sa pagtukoy. Una ay katangian na kinaroroonan tulad ng klima, anyong lupa at tubig, at likas na yaman. Ikalawa ay katangian ng mga taong naninirahan tulad ng wika, relihiyon, densidad o dami ng tao, kultura at sistemang politikal.
- Rehiyon: bahagi ng daigdig na pinagbubuklod ng magkakatulad na katangiang pisikal o kultural.
- Interaksyon ng Tao at Kapaligiran: ang kaugnayan ng tao sa pisikal na katangiang taglay ng kaniyang kinaroroonan.
- Paggalaw: ang paglipat ng tao mula sa kinagisnang lugar patungo sa ibang lugar. May tatlong uri ng distansiya ang isang lugar. Ang Linear kung gaano kalayo ang isang lugar. Time, kung gaano katagal ang paglalakbay at Psychological, paano tiningnan ang layo ng lugar.
ANG MGA SINAUNANG TAO
May bakas na ng ating mga ninuno 2.5 milyong Taong nakakalipas. Sila ang mga Homo Spieces (Homo = Tao) na nagtaumpay makiayo n sa kapaligiran at nakayang lampsan ang mga hamon noon.
May 3 pangkat ng Homo Spieces : ang Ape (sinasabing pinagmulan ng tao. samantalang Chimpanzee naman ang malapit na kaanak ng tao), Australopithecine [Ape na may kakaanang tumayo, (Lucy = pinakatanyag na Australopithecus afarensis, natukasan noong 1947]
May 3 pangkat ng Homo Spieces : ang Ape (sinasabing pinagmulan ng tao. samantalang Chimpanzee naman ang malapit na kaanak ng tao), Australopithecine [Ape na may kakaanang tumayo, (Lucy = pinakatanyag na Australopithecus afarensis, natukasan noong 1947]
Panahong Paleolitiko (2500000 -10000 BCE)
* Panahon ng lumang bato
*Mula sa katagang Paleos = matanda, lithos = bato
Lower Paleolithic Period
(unknown - 1200000 years later)
*wala pang kasangkapan
*Homo Habilis o Able Man /Handy Man = unang gumawa ng kagamitang bato.
*Sinundan ng Homo Erectus = higit na may kakayahan
Middle Paleolithic Period 120000 - 40000 years later)
*Paglitaw ng makabagong tao
* Mas masining na ang tao, nagpipinta sa katawan at gumuguhit sa bato.
* Neanderthal Man ( natuklasan ang mga labi nila sa Germany)
* Panahon ng lumang bato
*Mula sa katagang Paleos = matanda, lithos = bato
Lower Paleolithic Period
(unknown - 1200000 years later)
*wala pang kasangkapan
*Homo Habilis o Able Man /Handy Man = unang gumawa ng kagamitang bato.
*Sinundan ng Homo Erectus = higit na may kakayahan
Middle Paleolithic Period 120000 - 40000 years later)
*Paglitaw ng makabagong tao
* Mas masining na ang tao, nagpipinta sa katawan at gumuguhit sa bato.
* Neanderthal Man ( natuklasan ang mga labi nila sa Germany)
Upper Paleolithic Period (40000 - 8500 years later)
*Mayroon ng Dampsite o pamayanan sa mga lambak
* Cro-Magnon
Panahong Neolitiko ( 10000 - 4000 BCE)
*Huling bahgi ng Panahong Bato
*Hango sa salitang Greek Neo = bago at lithos = bato
*Paggamit ng mas makinis na bato, permanenteng bahay,pagtatanim, paggawa ng palayok at paghahabi
* Catal Huyuk = pmayanang Neolitiko
Panahong Metal (4000 BCE - Kasalukuyan )
Panahon ng Tanso
*Mas Maunlad ang tao
*Ginamit sa mga bansa sa Asya, Europe at Egypt
*Mayroon ng Dampsite o pamayanan sa mga lambak
* Cro-Magnon
Panahong Neolitiko ( 10000 - 4000 BCE)
*Huling bahgi ng Panahong Bato
*Hango sa salitang Greek Neo = bago at lithos = bato
*Paggamit ng mas makinis na bato, permanenteng bahay,pagtatanim, paggawa ng palayok at paghahabi
* Catal Huyuk = pmayanang Neolitiko
Panahong Metal (4000 BCE - Kasalukuyan )
Panahon ng Tanso
*Mas Maunlad ang tao
*Ginamit sa mga bansa sa Asya, Europe at Egypt
Paglakas ng Europe
*Pag-usbong ng Europe dulot ng mga BOURGEIOSIE
-binuo ng mga mangangalakal, banker. shipower, pangunahing mamumuhunan, at mga negosyante.
-ang daigdig nila ay pamilian.
*Merkantilismo
-itaguyod ang kaunlarang pang-ekonomiya at kapangyarihang politikal ng isang bansa. Layunin nitong magkaroon ng malaking kitang magbibigay daan upang ang hari ay makapagpagawa ng mga barko mapondohan ang kanyang mga hukbo at magkaroon ng pamahalaang katatautan at rerespetuhin ng buong daigdig.
*Bullionism
-ang tagumpay ng isang bansa ay masusukat sa dami ng mahahalagang metal sa loob ng hangganan nito. Ibg sabihin, kung mas maraming ginto at pilak ang makukuha ng isang bansa, mas maraming pera ang malilikom nito bilang buwis.
-itaguyod ang kaunlarang pang-ekonomiya at kapangyarihang politikal ng isang bansa. Layunin nitong magkaroon ng malaking kitang magbibigay daan upang ang hari ay makapagpagawa ng mga barko mapondohan ang kanyang mga hukbo at magkaroon ng pamahalaang katatautan at rerespetuhin ng buong daigdig.
*Bullionism
-ang tagumpay ng isang bansa ay masusukat sa dami ng mahahalagang metal sa loob ng hangganan nito. Ibg sabihin, kung mas maraming ginto at pilak ang makukuha ng isang bansa, mas maraming pera ang malilikom nito bilang buwis.
Pagtatag ng National Monarchy
*Ang maghahari ay mga noble
walang sentralisadong pamahalaan
nabago ang katayuan ng monarkiya dahil sa mga bourgeiosie
unti-unting namayagpag ang hari
lumawak an teritoryo at pagbubuo ng matatag na pamahalaan
sa pamamagita ng buwis may ibabayad na sa mga sundao para sa proteksyon
*Ang maghahari ay mga noble
walang sentralisadong pamahalaan
nabago ang katayuan ng monarkiya dahil sa mga bourgeiosie
unti-unting namayagpag ang hari
lumawak an teritoryo at pagbubuo ng matatag na pamahalaan
sa pamamagita ng buwis may ibabayad na sa mga sundao para sa proteksyon
Pag-usbong ng Nation State
*Isang estado na pinanahanan ng mga mamamayan na may magkatulad na wika,kultura,relihiyon at kasaysayan
sila ay nagkakaisang lah na may katapatan sa kanilang bansa
sentralisadong pamahalaan
nabuo ang institusyong pampolitika,panlipunan at pang ekonomiya
*Isang estado na pinanahanan ng mga mamamayan na may magkatulad na wika,kultura,relihiyon at kasaysayan
sila ay nagkakaisang lah na may katapatan sa kanilang bansa
sentralisadong pamahalaan
nabuo ang institusyong pampolitika,panlipunan at pang ekonomiya
*Paglakas ng Simbahan at ang papel nito sa paglakas ng Europe
simbahan bilang bagong sentro ng debosyon
tinuligsa ang pangaabuso ng mga hari
papa Gregory VII
"ang lipunan ay bahagi ng kaayusang banal na mapapasailalim sa batas ng Diyos"
lahat ng obispo ay dapat mapasailalim sa kanya, gayundin ang mga hari na ang kapangyarihan ay dapat lamang di umanong gamitin sa layuning kristiyano
*Investiture Controversy
tunggalian mg interes ng simbahan at pamahalaan
para kay Henry ang relihiying panatisismo ay tuwirang makaaapekto sa mga kaugalian at usaping politikal sa germany
ekskomolgado si Henry IV s simbahang katoliko
tumayo si Henry IV ng nakayapak sa labas ng palasyo ng Canossa sa hilagang Italy ng tatlong araw noong 1077pinatawad ni papa si Henry
Concordat of Worms
Mga Sanhi ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Hindi paman lubusang nakababangon sa mga pinsala ng digmaan ang mga bansa sa daigdig, muling umigting ang mga hidwaan sa pagitan ng mga bansa. Dala na rin ito ng nasimulang ambisyon ng mga makapangyarihang bansa na maipagpatuloy ang pananakop at pagpapalawak ng teritoryo. Ang mga pangyayaring naganap at nagpasiklab ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay ang sumusunod:
Hindi paman lubusang nakababangon sa mga pinsala ng digmaan ang mga bansa sa daigdig, muling umigting ang mga hidwaan sa pagitan ng mga bansa. Dala na rin ito ng nasimulang ambisyon ng mga makapangyarihang bansa na maipagpatuloy ang pananakop at pagpapalawak ng teritoryo. Ang mga pangyayaring naganap at nagpasiklab ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay ang sumusunod:
1. Pag agaw ng Japan sa Manchuria.
- Noong 1931, inagaw ng Japan ang lungsod ng Manchuria. Kinundeda ng Liga Ng Mga Bansa ang mga Japan at sinabing mali ang ginawang paglusob. Kasunod ng pagkundena, itiniwalag sa mga Liga ng mga Bansa ang Japan..
- Noong 1931, inagaw ng Japan ang lungsod ng Manchuria. Kinundeda ng Liga Ng Mga Bansa ang mga Japan at sinabing mali ang ginawang paglusob. Kasunod ng pagkundena, itiniwalag sa mga Liga ng mga Bansa ang Japan..
2. Pag alis ng Germany sa Liga ng mga Bansa.
- Ang Germany ay tumiwalag sa Liga noong 1933 sapagkat ayon sa Germany, ayon sa mga ang pag alis at pagbawal sa Liga sa pagsasandata ng Germany ay isang paraan ng pag aalis ng karapatang mag armas. Pinasimulan ni Adolf Hitler, ang lider ng Nazi, ang muling pagtatag ng sandatahang lakas ng bansa.Sa paghahanda ng Germany, ang France ay nakipag-alyansa sa Rusia laban sa Germany. Pinaglilimitahan ng England ang bilang o laki ng puwersa ng Germany.
Pagkamulat:
Kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa Rebolusyong Prances at Americano
Kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa Rebolusyong Prances at Americano
1. Rebolusyong Pangkaisipan
- Tumutukoy sa mabilisang pagbabago ng isang institusyon o lipunan.Nagdudulot ng kaguluhan lalo na sa mga nasanay mamuhay ng tahimik at payapa.Bunga ng pamamaraang Agham ang pagbabagong ginawa nito sa iba't ibang aspekto ng buhay ng tao.ang pamamaraang ito ay iminumungkahi ng karamihan na magpapaunlad sa buhay ng taosa larangan ng pangkabuhayan,pampolitika,panrelihiyon at maging sa edukasyon.Ito ang tinatawag na Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment).Nakasentro sa paggamit ng katwiran o reason sa pagsagot sa mga suliraning panlipunan,pampolitika at pang-ekonomiya.Nagsimula ito sa batayang pangkaisipang iminungkahi ng mga pilosopo.
- Tumutukoy sa mabilisang pagbabago ng isang institusyon o lipunan.Nagdudulot ng kaguluhan lalo na sa mga nasanay mamuhay ng tahimik at payapa.Bunga ng pamamaraang Agham ang pagbabagong ginawa nito sa iba't ibang aspekto ng buhay ng tao.ang pamamaraang ito ay iminumungkahi ng karamihan na magpapaunlad sa buhay ng taosa larangan ng pangkabuhayan,pampolitika,panrelihiyon at maging sa edukasyon.Ito ang tinatawag na Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment).Nakasentro sa paggamit ng katwiran o reason sa pagsagot sa mga suliraning panlipunan,pampolitika at pang-ekonomiya.Nagsimula ito sa batayang pangkaisipang iminungkahi ng mga pilosopo.
2. Kaisipang Politikal
-Noong ika-18 na siglo (1700s) umunlad ang Enlightenment o Rebolusyong Pangkaisipan.Sa panahong ito kilala ang pilosopo na si Baron de Montesquieu dahil sa kaniyang tahasang pagtuligsa sa absolutong monarkiyang nararanasan sa France."The Spirit of Laws"(1748) ay aklat ni Baron de Montesquieu kung saan tinalakay niya ang iba't ibang pamahalaang namayani sa Europe.Hinangaan niya ang mga British dahil sa pagbuo nito ng isang uri ng pamahalaang monarkiya na ang kapangyarihan ay nililimitahan ng parliament.
"Mga Ideolohiya, Cold War At Neokolonyalismo"
Ideolohiya
- isang sistema o kalipunan ng mga ideya o kaisipan na naglalayang magpaliwanag tungkol sa daigdig at sa pagbabago nito.
Destuut de Tracy
- ang nagpakilala ng salitang ideolohiya bilang pinaikling pangalan ng agham ng mga kaisipan o ideya.
"Iba't ibang Kategorya ng Ideolohiya"
1. Ideolohiyang Pangkabuhayan
- nakasentro sa mga patakarang pang ekonomiya ng bansa at paraan ng paghahati ng kayamanan sa mamama
*karapatang makapagnegosyo *mamasukan * makapagtayo ng unyon * magwelga kung hindi magkasundo ang kapitalista at mamamayan
2.Ideolohiyang Pampolitikata
- nakasentro sa paraan ng pamumuno at pakikilahok ng mga mamamayan
- mga pangunahing prinsipyong politikal at batayan ng kapangyarihang politikal
3.Ideolohiyang Panlipunan
-tumutukoy sa pagkakakapantay-pantay ng mga mamamayan sa tingin ng batas at iba pang aspeto ng pamumuhay ng mga mamamayan.
Copyright @ 2014 . Hosted by: Grade 9 Dalton, Greenfield High School . Design by: Jieson C. Esmino Jr. (Grade 9 student)